Το μνημείο αποτελεί την ελάχιστη απόδοση τιμής και διατήρηση ιστορικής μνήμης στους πεσόντες των Υ/Β.

Κατά τον Β΄ Π. Πόλεμο η Διοίκηση Υποβρυχίων είχε έξι Υ/Β εκ των οποίων βυθίστηκαν τα τέσσερα, και οι απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό ανήλθαν σε 108, οι μεγαλύτερες αναλογικά από κάθε άλλο όπλο της Ελλάδος.

Μια ακόμα απόδειξη ότι τιμούμε τους νεκρούς που έπεσαν στον βωμό της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας της πατρίδος.

.

Την τελετή τίμησαν με την παρουσία τους η πολιτειακή και στρατιωτική ηγεσία επικεφαλής του Αρχηγού Γενικού Επιτελείου Ναυτικού Γεωργίου Γιακουμάκη Π.Ν συνοδευόμενου από μέλη του Α.Ν.Σ, ανώτατους αξιωματικούς που υπηρέτησαν στα Υποβρύχια, σύσσωμη η Διοίκηση Υποβρυχίων και πληρώματα υποβρυχίων υπό τον Διοικητή, επίτιμοι Α/Γ.Ε.Ν, επίτιμοι Α.Σ, απόστρατοι ναύαρχοι και πρώην Διοικηταί Υποβρυχίων, ο πρόεδρος του Πολεμικού Μουσείου Ελλάδος, οι πρόεδρος και αντιπρόεδρος της Ε.Α.Α.Ν συνοδευόμενοι από μέλη του Δ.Σ, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Αποφοίτων Σ.Ν.Δ συνοδευόμενος από μέλη του Δ.Σ, ο πρόεδρος του Π.Μ/Σ.Α.Σ.Υ/Π.Ν συνοδευόμενος από μέλη του Δ.Σ. ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ναυτικής Αεροπορίας συνοδευόμενος από μέλη, ο πρόεδρος του Σ.Α/Σ.Μ.Υ.Ν συνοδευόμενος από μέλη, ο πρόεδρος του παραρτήματος Ε.Α.Α.Ν Πύργου συνοδευόμενος από μέλη, εκπρόσωπος της Ένωσης καρδιοπαθών, ο πρόεδρος των εργαζομένων στα ναυπηγεία συνοδευόμενος από μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, απόγονοι των πεσόντων, πλήθος αποστράτων συναδέλφων υποβρυχίων και μη, καθώς και μαθητές των λυκείων της περιοχής του Παλαιού Φαλήρου.

Η εκδήλωση άρχισε με επιμνημόσυνη δέηση χοροστατούντος του Μητροπολίτη Νέας Σμύρνης κ.κ Συμεών.

Στο ιστορικό της ανέγερσης του μνημείου αναφέρθηκε ο πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Υποβρυχίων Αντιναύαρχος Παναγιώτης Ραδίτσας Π.Ν:

«Η παρουσία εδώ σήμερα του πρώτου τη τάξη πολίτου της χώρας, και του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού, αποδεικνύει ότι η πατρίδα δεν ξεχνά και με την πολιτειακή, και την στρατιωτική της ηγεσία, τιμά αυτούς που θυσιάστηκαν για την ελευθερία της. 

Κύριε Πρόεδρε, εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου και των μελών του Συνδέσμου μας, σας ευχαριστώ για την αποδοχή της πρότασης να τελέσετε τα αποκαλυπτήρια του μνημείου υποβρυχίων.

Το μνημείο αυτό, είναι αφιερωμένο στους 108 νεκρούς των Υ/Β μας κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Παράλληλα είναι αφιερωμένο και στα Υ/Β που απετέλεσαν κατά το παρελθόν μονάδες του στόλου μας. Που απετέλεσαν το δεύτερο σπίτι (και ορισμένα το τελευταίο), εκατοντάδων αξιωματικών, υπαξιωματικών και ναυτών που υπηρέτησαν σ’ αυτά, στην μακρά και ένδοξη πορεία του Πολεμικού Ναυτικού. Ήταν ο χώρος όπου σφυρηλατήθηκαν φιλίες και αναπτύχθηκαν αισθήματα αλληλοεκτίμησης και αλληλοσεβασμού. Ήταν τα σιδερένια σώματα που μέσα τους έζησαν έντονες στιγμές και έγραψαν ιστορία οι ψυχές όλων αυτών των ανδρών. Ήταν υποβρύχια του Πολεμικού μας Ναυτικού, ενός Ναυτικού που δεν ηττήθηκε και δεν υπέστειλε ποτέ την σημαία. 

Γιατί όμως και πως έγινε αυτό το μνημείο και ποιες οι αγωνίες της όλης προσπάθειας;

Η διατήρηση της ιστορικής μνήμης και η διαχρονική απόδοση τιμών στους συναδέλφους μας, που έδωσαν την ζωή τους για την πατρίδα, είναι ένας από τους σκοπούς του Ελληνικού Συνδέσμου Υποβρυχίων. Για αυτό το λόγο και η δημιουργία αυτού του μνημείου ήταν για πολλά χρόνια ένας από τους στόχους και των προηγουμένων Διοικητικών του Συμβουλίων. Πολλές προσπάθειες κατά το παρελθόν είχαν αποτύχει. Όμως ο Σύνδεσμος προσηλωμένος στην επίτευξη του στόχου επέμενε. Και ο στόχος επετεύχθη με την στήριξη και αποδοχή των προτάσεών μας από την πρώην αλλά και την νυν ηγεσία του Πολεμικού Ναυτικού, τον Α/ΓΕΕΘΑ Ναύαρχο Ευαγ. Αποστολάκη Π.Ν και τον Α/ΓΕΝ Αντιναύαρχο Γεώργιο Γιακουμάκη Π.Ν, που ενέκριναν την παραχώρηση στον Σύνδεσμό μας, του ανασκευασθέντος εθελοντικά από το προσωπικό των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, παλαιού πυργίσκου του εκσυγχρονισθέντος Υ/Β ΩΚΕΑΝΟΣ, για να κοσμήσει το μνημείο. Οι οικονομικές όμως δυνατότητες του Συνδέσμου μας δεν επέτρεπαν να προχωρήσουμε στην κατασκευή του. Εδώ βρήκαμε αρωγό στην προσπάθεια τον Δήμαρχο Παλαιού Φαλήρου Κο Διονύση Χατζηδάκη, αγαπητό συνάδελφο από τις τάξεις του Πολεμικού Ναυτικού, ο οποίος αγκάλιασε από την πρώτη στιγμή την ιδέα του Συνδέσμου μας για την δημιουργία αυτού του μνημείου και άμεσα παραχώρησε τον χώρο, και ανέλαβε εξολοκλήρου την οικονομοτεχνική στήριξη της προσπάθειας. Εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου και των μελών του Συνδέσμου μας τους ευχαριστώ όλους θερμά. 

Κύριε Πρόεδρε, Κυρίες και Κύριοι, 

Τα ονόματα Λάσκος, Χατζηκωσταντής, Μαριδάκης, Τουρνάς, Κονίδης, Μέρλιν, Αρσλάνογλου, Κωστάκος, Δανιόλλος, Άννινος, Τρουπάκης, Στάμου, Αντωνίου, Μυκόνιος, Ρουσσέν, Σταράκης, Καβαλούδης Ξένος, είναι μερικά από τα ονόματα των 108 νεκρών των πληρωμάτων των Ελληνικών Υ/Β στον Β΄ΠΠ. Είναι ονόματα που το Πολεμικό Ναυτικό, έδωσε σε πλοία του στόλου μας, τιμώντας την υπέρτατη θυσία τους. Μια τιμή που αντανακλάται και στη Διοίκηση Υ/Β που αναλογικά, σύμφωνα δηλαδή με τον αριθμό των τότε υπηρετούντων σε αυτήν, είχε το μεγαλύτερο ποσοστό απωλειών από όλες τις Διοικήσεις των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων κατά τον Β! Π.Π. Είναι μερικά από τα ονόματα, που μαζί με τα υπόλοιπα που είναι χαραγμένα στο μνημείο αυτό, ανήκαν σε απλούς ανθρώπους, ανθρώπους με ιδανικά, αξίες και αρχές, που άφησαν πίσω τους σπίτια και οικογένειες, για να πολεμήσουν για κάτι ιερό γι’ αυτούς, την πατρίδα. Πρέπει να έχουν και θα έχουν, όσο εμείς ζούμε, την ευγνωμοσύνη μας, τον σεβασμό μας και την ιερή υπόσχεση ότι δεν θα ξεχαστούν. Αυτοί οι 108 ΥΠΟΒΡΥΧΙΟΙ ΝΑΥΤΕΣ έπραξαν το καθήκον τους, πιστοί στον όρκο που έδωσαν, να υπερασπίζονται τις σημαίες μέχρι την τελευταία ρανίδα του αίματός τους. Και Σημαία δεν είναι μόνο το ιερό σύμβολο κάθε κράτους, αλλά η ιδέα του ίδιου του κράτους. Υπερασπίζονταν λοιπόν την ίδια την ιδέα της πατρίδας, στην οποία έδωσαν, το πολυτιμότερο δώρο του θεού προς τον άνθρωπο, την ζωή τους. Τα ονόματά τους αποτυπώθηκαν σε κάποιες από τις πάμπολλες χρυσές σελίδες της ιστορίας της Ελλάδος. Χαράχθηκαν στο λιτό αυτό μνημείο. Είναι όλοι τους ζωντανοί στην μνήμη των απογόνων και των συγγενών τους, που είναι εδώ, παρόντες και σήμερα και όπως πάντα κοντά μας. Όμως καλύτερο θα ήταν να χαραχθούν και να είναι ζωντανοί στη μνήμη κάθε Έλληνα και κάθε Ελληνίδας. Πράξη σαν αυτή, να πεθάνεις δηλαδή για την πατρίδα, χωρίς στιγμή να σκεφτείς, τι χάνεις ή τι αφήνεις πίσω σου, είναι πράξη ηρωισμού. Δεν θα πρέπει λοιπόν να τους θυμόμαστε ευκαιριακά, αλλά θα πρέπει να τους θυμόμαστε και κυρίως να τους τιμούμε πάντα, γιατί χάρη σ΄ αυτούς, αλλά και σε άλλους σαν αυτούς, σήμερα υπάρχουμε και ζούμε ελεύθεροι.

Κύριε Πρόεδρε, Κυρίες και Κύριοι,

Η ελευθερία απαιτεί θυσίες. Η υπέρτατη θυσία των ανδρών αυτών στον βωμό της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας της πατρίδας, θα αποτελεί παντοτινά παράδειγμα για όλους μας. Έτσι παραμένουν και πρέπει να παραμείνουν αθάνατοι στην μνήμη μας όσοι θυσιάστηκαν με τα Υ/Β και κοσμούν τις χρυσές ιστορικές σελίδες της Διοικήσεως των Υποβρυχίων, του Στόλου μας, του Πολεμικού Ναυτικού, της Ελλάδος μας».

Σε σύντομη ομιλία/χαιρετισμό ο Δήμαρχος Παλαιού Φαλήρου κ. Διονύσιος Χατζηδάκης είπε:

«Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε της Δημοκρατίας.

Αποτελεί μεγάλη τιμή για την πόλη του Παλαιού Φαλήρου και ιδιαίτερη συγκίνηση για μένα η παρουσία σας σήμερα εδώ. 

Ορισμένοι διερωτώνται γιατί τοποθετήσαμε τον πυργίσκο υποβρυχίου στο Παλαιό Φάληρο και τι σημαίνει? Η απάντηση είναι ξεκάθαρη:

--Για να θυμίζει την πλούσια και μεγάλη ναυτική ιστορία της πατρίδας μας.

--Για να φωτίζει την δράση και την προσφορά των Ελληνικών Υποβρυχίων.

--Για να τιμήσει τις θυσίες αυτών που συμμετείχαν στον Β! Παγκόσμιο Πόλεμο, σε μια από τις σημαντικότερες στιγμές της νεότερης ναυτικής μας ιστορίας.

--Για να θυμίζει τους κατά θάλασσα αγώνες του Πολεμικού μας Ναυτικού που προσδιόρισαν την πορεία της χώρας και μάλιστα χωρίς να υποστείλει ποτέ την σημαία του.

Η πατρίδα μας στην έναρξη του Β! Παγκοσμίου Πολέμου διέθετε έξη Υποβρύχια τα οποία ανέπτυξαν ένδοξη δράση κατά την διάρκεια του πολέμου. Πρέπει λοιπόν να είναι σε όλους γνωστή η δράση του ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗ, του ΠΡΩΤΕΑ, του ΚΑΤΣΩΝΗ, του ΤΡΙΤΩΝΑ, του ΓΛΑΥΚΟΥ και του ΝΗΡΕΑ. Οι επιτυχίες των υποβρυχίων μας έδρασαν καταλυτικά στην ανύψωση του ηθικού, όχι μόνο των μαχητών στο μέτωπο, αλλά και όλου του Ελληνικού λαού. Όμως σε ένα πόλεμο υπάρχουν και απώλειες. Έτσι χάθηκαν τα τέσσερα από τα έξι υποβρύχιά μας. Χάθηκαν 108 στελέχη της Διοίκησης Υποβρυχίων. Στελέχη που έχοντας ενστερνιστεί το υψηλό αίσθημα καθήκοντος και αφοσίωσης στο έργο τους, θυσιάστηκαν για τα ιδανικά και την Ελευθερία της πατρίδος.

Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε, 

Όποιος περάσει έστω και λίγες ώρες μέσα σε ένα υποβρύχιο αντιλαμβάνεται την ψυχική δύναμη, τον επαγγελματισμό και το πάθος που πρέπει να έχει το πλήρωμά του υποβρυχίου για να ανταπεξέλθει επιτυχώς στα καθήκοντά του.

Αυτή την αυταπάρνηση, ικανότητα και κυρίως αποτελεσματικότητα των Ελληνικών υποβρυχίων προσπαθούμε να προβάλουμε μέσω της ανέγερσης του παρόντος μνημείου.

Γι αυτό εξοχότατε κύριε Πρόεδρε, έχουμε καλέσει τα σχολεία για να μάθουν ότι η Ελλάδα είναι ελεύθερη γιατί κάποιοι έδωσαν τη ζωή τους.

Άλλωστε η προβολή της Ναυτικής Ιστορίας της πατρίδος μας και οι κατά θάλασσα αγώνες που καθόρισαν την πορεία της χώρας και του ελεύθερου κόσμου, αποτελεί υποχρέωσή μας γιατί υπενθυμίζει τα ιστορικά γεγονότα, ενώ παράλληλα διδάσκει και φρονηματίζει τις νεότερες γενιές και συγχρόνως συμβάλλει στην ανύψωση του ηθικού του λαού, ειδικότερα την παρούσα περίοδο όπου οι κίνδυνοι έναντι της χώρας μας είναι δυστυχώς ορατοί.

Θα ήθελα σε αυτό το σημείο, να ευχαριστήσω το Πολεμικό Ναυτικό που διέθεσε τον πυργίσκο , το προσωπικό των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά για τις εργασίες ανακατασκευής του, τον Πρόεδρο του Ελληνικού Συνδέσμου Υποβρυχίων Αντιναύαρχο Παναγιώτη Ραδίτσα και τα μέλη του Διοικητικού του Συμβουλίου για την αγαστή συνεργασία που είχαμε για να υλοποιηθεί το μνημείο.

Κλείνω τον χαιρετισμό με κάτι προσωπικό. Ευχαριστώ από καρδιάς στο Πολεμικό Ναυτικό, που με έμαθε να σέβομαι και να τιμάω όλους αυτούς που θυσιάστηκαν για την Πατρίδα και την Ελευθερία και από την θέση του Δημάρχου που κατέχω τώρα, να αντιστέκομαι στην γενοκτονία της μνήμης, που η παγκοσμιοποίηση επιχειρεί να επιβάλλει».

Ακολούθησε προσκλητήριο των 108 πεσόντων υπέρ πατρίδος πληρωμάτων των Υποβρυχίων ΠΡΩΤΕΥΣ-ΚΑΤΣΩΝΗΣ-ΤΡΙΤΩΝ-ΓΛΑΥΚΟΣ συνοδευόμενο από τον ύμνο των υποβρυχίων που έλεγαν τα πληρώματα των υποβρυχίων κατά την αναχώρησή τους για περιπολίες.

Στην πορεία έγιναν τα αποκαλυπτήρια του μνημείου των υποβρυχίων από την Α.Ε ΠτΔ κύριο Προκόπιο Παυλόπουλο ο οποίος και κατέθεσε δάφνινο στεφάνι Τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή και όλοι οι παρευρισκόμενοι έψαλλαν τον Εθνικό μας ύμνο.

Στην σύντομη ομιλία του η Α.Ε ΠτΔ κύριος Προκόπιος Παυλόπουλος επεσήμανε:

«Κυρίες και κύριοι, κύριε Δήμαρχε,

Για εκείνους που έπεσαν μέσα στα υποβρύχια κατά τον ηρωικό αγώνα τους για την ελευθερία του Έθνους και του λαού μας, η θάλασσα δεν είναι απλώς ένας υγρός τάφος. Είναι η πιστή απεικόνιση της απεραντοσύνης της ιστορίας μας και η οραματική προσομοίωση του μέλλοντος που οφείλουμε να διεκδικήσουμε ως λαός και ως έθνος, γιατί εμείς οι Έλληνες είμαστε πρωτίστως λαός ελευθερίας, λαός που αντιστέκεται, λαός που διεκδικεί την ανεξαρτησία.

Γι αυτόν τον αγώνα και για την αξία της ελευθερίας, οφείλουμε ιδίως στους ταραγμένους καιρούς μας να τον μεταλαμπαδεύσουμε και σ’ άλλους. Σ’ όλους εκείνους που συμπράττουν αυτή την στιγμή για να υπάρχει εκείνο το μεγάλο αγαθό το οποίο οφείλουμε στην υφήλιο σήμερα, την ειρήνη και την δημοκρατία, διότι είναι γνωστό ότι χωρίς ελευθερία δεν είναι δυνατόν να υπάρξει ούτε ειρήνη ούτε δημοκρατία.

Για να τιμούμε λοιπόν την μνήμη τους και κυρίως για να μπορούμε να περηφανευόμαστε το παράδειγμά τους εμείς οι σύγχρονοι Έλληνες μπροστά στις μεγάλες προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε, πρέπει να δεσμευτούμε ότι τα μεγάλα και τα σημαντικά για την πατρίδα θα τα πετύχουμε ομονοούντες – αποφασισμένοι και ανυποχώρητοι. 

Αιωνία τους η μνήμη».

Η τελετή έκλεισε με επίδοση του δίτομου έργου με την ιστορία των Ελληνικών Υποβρυχίων στην Α.Ε ΠτΔ, στον Αρχηγό Γ.Ε.Ν, στον Μητροπολίτη Νέας Σμύρνης, ομοίωμα υποβρυχίου στον Δήμαρχο Παλαιού Φαλήρου, καθώς και του θυρεού του Συνδέσμου Υποβρυχίων στον πρόεδρο των εργαζομένων στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά.