Ο ΕΣΝΑ (Ελληνικός Σύνδεσμος Ναυτικής Αεροπορίας) συστάθηκε και απαρτίζεται από όλο το προσωπικό των Ε/Π και Αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας, που έχει πλέον απέλθει από το ενεργό δυναμικό των μονάδων. Οι απόστρατοι πιλότοι, χειριστές συσκευών και συντηρητές των ιπταμένων μέσων του ΠΝ ενωνόμαστε πάλι μέσα από το Σύνδεσμό μας σαν μια οικογένεια, όπως είμαστε πάντα. Σκοπός μας είναι να στηρίζουμε τους νέους συναδέλφους μας και να βρισκόμαστε ξανά με αυτούς που ζήσαμε μαζί, εμπνεόμενοι από το ίδιο συναίσθημα και αντιμετωπίζοντας τον ίδιο κίνδυνο, πετώντας χιλιάδες ώρες πάνω από τις ελληνικές θάλασσες.

Η Ναυτική Αεροπορία (Naval aviation) είναι το σύνολο των αεροπορικών δυνάμεων (αεροσκαφών και ελικοπτέρων) που υπάγονται στον έλεγχο του πολεμικού ναυτικού μίας χώρας. Η Ναυτική Αεροπορική Υπηρεσία (ΝΑΥ) ή Ναυτικό Αεροπορικό Σώμα (ΝΑΣ) ήταν το εναέριο τμήμα του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού από το 1912 ως το 1930. Οι πρώτες αεροπορικές μονάδες των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων σχηματίστηκαν τον Ιούνιο του 1912, ενώ κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, το Πολεμικό Ναυτικό της Ελλάδας υπήρξε το πρώτο παγκοσμίως που χρησιμοποίησε αεροσκάφος για αναγνώριση και βομβαρδισμό του εχθρικού στόλου (1913). Η ημερομηνία σταθμός για την Ελληνική Ναυτική Αεροπορία έχει επικρατήσει να θεωρείται η 24 Ιανουαρίου 1913. Τότε ξεκίνησαν όλα, όταν πραγματοποιήθηκε η πρώτη παγκοσμίως πολεμική αποστολή ναυτικής συνεργασίας πάνω από τα Δαρδανέλια, η οποία αποτέλεσε σταθμό στην ιστορία των θαλάσσιων επιχειρήσεων. Ο Υπολοχαγός Μιχαήλ Μουτούσης και ο Σημαιοφόρος Αριστείδης Μωραϊτίνης πετώντας με υδροπλάνο Maurice Farman κατάρτισαν σχεδιάγραμμα των θέσεων του Τουρκικού Στόλου εναντίον του οποίου έριξαν τέσσερις βόμβες. Ακολούθως, η Ναυτική Αεροπορική Υπηρεσία ανασυγκροτήθηκε κατά τη διάρκεια του A΄ Παγκοσμίου Πολέμου με τη συμβολή των συμμαχικών δυνάμεων και συμμετείχε σε αποστολές στο Μακεδονικό μέτωπο και στο Αιγαίο. Με τη λήξη και της Μικρασιατικής Εκστρατείας (1919-1922) ακολούθησε περίοδος ειρήνης όπου η ΝΑΥ ανασυγκροτήθηκε και αναβαθμίστηκε. Το 1930 η ΝΑΥ συνενώθηκε με την αντίστοιχη αεροπορική υπηρεσία του Στρατού Ξηράς και δημιούργησαν τον τρίτο κλάδο των Ενόπλων Δυνάμεων, την Πολεμική Αεροπορία. Έκτοτε το ΠΝ δεν διέθετε ανεξάρτητα και υπό τον αποκλειστικό του επιχειρησιακό έλεγχο ιπτάμενα μέσα.

Προϊόντος του χρόνου η τεχνολογική εξέλιξη, οι επιχειρησιακές απαιτήσεις για την αντιμετώπιση δυνητικών απειλών, και το θαλάσσιο θέατρο επιχειρήσεων της ελληνικής επικράτειας, επέβαλαν την ανάγκη ένταξης στο Πολεμικό Ναυτικό, Ε/Π με κύρια αποστολή τη συμβολή του στην ανθυποβρυχιακή έρευνα, καθώς και στην επιτήρηση, επιχειρώντας από πλοία επιφανείας του Στόλου μας. Στο πλαίσιο αυτό παραλαμβάνονται από τη Γαλλία το 1975 τα πρώτα τέσσερα ελικόπτερα SA 319 Alouette III, διαμορφωμένα για ανθυποβρυχιακό πόλεμο, ιδρύοντας ταυτόχρονα τη νεοσύστατη τότε Διοίκηση Ε/Π Ναυτικού. Ο πρώτος χειριστής- πιλότος Ε/Π του ΠΝ ήταν ο τότε Υποπλοίαρχος Γ. Μπεζεριάνος, μετέπειτα Αρχηγός Στόλου. Στη συνέχεια και στα τέλη της δεκαετίας αυτής και συγκεκριμένα το 1979, αποκτώνται από την Ιταλία τα Ε/Π ΑΒ-212 με πολύ μεγάλες για την εποχή τους επιχειρησιακές δυνατότητες, πετώντας μέρα και νύχτα. Από τότε και επί 38 συνεχόμενα έτη, τα Ε/Π ΑΒ 212 προσφέρουν αδιάλειπτα τις υπηρεσίες τους στο Πολεμικό Ναυτικό, έχοντας μέχρι τώρα συμμετάσχει επιτυχώς σε πλειάδα επιχειρήσεων και αποστολών, τόσο σε εθνικό όσο και σε διασυμμαχικό πλαίσιο. Η ανάγκη αναβάθμισης του στόλου των ιπταμένων μέσων οδήγησε στην απόκτηση το 1995 ενός εκ των πλέων σύγχρονων και υψηλών απαιτήσεων Ε/Π, του Ε/Π S-70 που κατασκευάζεται από την εταιρία Sikorsky. Τα Ε/Π S-70 του ΠΝ, αποτελούν ειδική έκδοση των Ε/Π SH-60 SeaHawk του πολεμικού ναυτικού των ΗΠΑ και έχουν λάβει την ονομασία AegeanHawk.

Τα Ε/Π του ΠΝ επιχειρούν από πολεμικά πλοία ή βάσεις ξηράς και φέρουν οπλισμό τορπίλες και κατευθυνόμενα βλήματα. Οι κύριες αποστολές που αναλαμβάνουν είναι εναντίον στόχων επιφανείας (εντοπισμός και προσβολή), εναντίον υποβρυχίων στόχων (εντοπισμός και προσβολή) και επιτήρηση επιφανείας. Επιπλέον, αναλαμβάνουν αποστολές έρευνας και διάσωσης (SAR), μεταφοράς εξωτερικών φορτίων και ειδικών επιχειρήσεων. Ιδιαίτερα στην υπηρεσία του κοινωνικού συνόλου τα Ε/Π μας έχουν πραγματοποιήσει όλα αυτά τα χρόνια πολυάριθμες αποστολές αεροδιακομιδών ασθενών από τα νησιά μας και διασώσεων ναυαγών διασώζοντας εκατοντάδες άτομα.

Παράλληλα στη διάθεση του ΠΝ, αλλά μόνο επιχειρησιακά, βρίσκονταν τα αεροσκάφη Ναυτικής Συνεργασίας (αρχικά τα ALBATROS και αργότερα τα P-3) σε ρόλο ανθυποβρυχιακής έρευνας και επιτήρησης επιφανείας. Έδρευαν στο Αεροδρόμιο της Ελευσίνας και διοικητικά υπάγονταν στην Πολεμική Αεροπορία. Λόγω όμως των αυξημένων επιχειρησιακών απαιτήσεων λήφθηκε η απόφαση εκσυγχρονισμού των αεροσκαφών P-3 ORION, τα οποία εντάσσονται σταδιακά στο ιπτάμενο δυναμικό του ΠΝ από το καλοκαίρι του 2018. Τα αεροσκάφη αυτά έχουν δυνατότητες ανθυποβρυχιακού πολέμου, συνεργασίας με τις Μονάδες επιφανείας και το κυριότερο είναι ότι θα αποτελέσουν την αιχμή του δόρατος της εναέριας επιτήρησης, με σκοπό την αντιμετώπιση των αυξανόμενων προκλήσεων ασφαλείας στο Αιγαίο και στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Η τελευταία αυτή εξέλιξη οδήγησε στην για πρώτη φορά ίδρυση της Διοίκησης Αεροπορίας Ναυτικού, τον Ιανουάριο του 2018, αποτελουμένης από αεροσκάφη και ελικόπτερα αμιγώς υπό πλήρη διοίκηση από το ΠΝ, προκειμένου να υποστηρίξουν τις επιχειρήσεις του Αρχηγείου Στόλου.

Τελειώνοντας την μικρή αναδρομή στην Ναυτική μας Αεροπορία αποτελεί τον ελάχιστο φόρο τιμής η αναφορά στους ήρωες συναδέλφους μας που έπεσαν στην εκτέλεση του καθήκοντος μαζί με το αγαπημένο τους Ε/Π, τόσο στα Ίμια το 1996, όσο και στην Κίναρο το 2016 και οι οποίοι θα αποτελούν πάντα το φάρο ηρωισμού για τις επόμενες γενιές.